AKSARAY HANLARI

SULTANHANI

Han Aksaray- Konya güzergahında, Aksaray’ın 40 km. batısındaki Eski İlçesi, Sultan Hanı Kasabası’nda yer almaktadır.

Kitabesine göre Keyhüsrevoğlu (I. GıyaseddinKeyhüsrev) Keykubad (I.Alaeddin Keykubat) tarafından 626 / 1228–29 yılında hanın yapılması emredilmiştir. Mimarı ise Muhammed b. Havlan ed-Dımeşki’dir.

​

ALAYHAN

Aksaray-Nevşehir güzergahında;Aksaray’a 35 km.,Ağzıkara Han’a 18 km.,Öresin Han’a 12 km. mesafede bulunmaktadır.

Hanın inşa kitâbesi yoktur; taçkapının kemer köşeliğinde ve bu kesimdeki rozetin üst kenarındaki iki satırlık kitâbenin bir usta kitâbesi olduğuna şüphe yoksa da, zamanla hayli tahrip olduğu için okunması mümkün değildir. Hanın 12. yüzyılın ikinci yarısında ve Selçuklu Sultanı II. Kılıç Arslan zamanında inşa edilmiş olması muhtemeldir.

​

AĞZIKARAHAN

Han, Aksaray-Nevşehir güzergahında Aksaray’a 15 km. uzaklıktaki Ağzıkara Han Köyü‘nde bulunmaktadır.

Kitabesine göre 628–637 / 1231–39–40 yılları arasında Anadolu Selçuklu Sultanları I. Alaeddin Keykubad ile oğlu II. Gıyaseddin Keyhüsrev döneminde (Karaevli) Abdullah oğlu Hoca Mesud tarafından yaptırılmıştır.

​

AK HAN

Aksaray-Konya güzergahında, Sultan Hanı’ndan bir önceki menzil noktasında olup Aksaray’dan 20 km. mesafededir.

Yapının ne zaman inşa edildiği tam olarak bilinmemekle beraber çeşitli görüşler bulunmaktadır. Konyalı II. Gıyaseddin Keyhüsrev (1237–46) tarafından inşa ettirilmiş olabileceğini aktarırken E.Nihal Çetintürk ise II. Kılıç Arslan (1156–1192) tarafından yaptırılan Ribatın bu han olduğunu belirtmektedir. Hanın günümüze sadece bir parça gelebilmiştir.

​

ÖRESİN HAN (TEPESİ DELİK HAN)

Aksaray-Nevşehir güzergahında, Aksaray’a 22 km., AlayHan’a 12 km., Ağzıkara Han’a 6 km.mesafede bulunmaktadır.

2008 yılında handa gerçekleştirilen kazıda bulunan kitabe hanın banisi ile tarihini açıkça vermiştir. Kitabeye göre han II. Kılıç Arslan’ın oğlu Melik Sultan Şah tarafından 584 / 1188 tarihinde yaptırılmıştır. Han bu özelliği ile Anadolu’daki en eski Anadolu Selçuklu hanı olma özelliğini kazanmıştır.

​

KILIÇARSLAN HANI

Aksaray şehir merkezinde, Minarecik Mahallesi’nde, Zinciriye Medresesi’nden Ulu Camii’ye doğru çıkan yolun sağında yer almaktaydı. Bugün mevcut değildir.

Han, Sultan II. Kılıç Arslan döneminde (1156-1192) inşa edilmiş olup, Osmanlı döneminde ciddi tamiratlar görmüştür.

​

AKSARAY ARASTASI

Aksaray Arastası bugün Ulu Camii karşısında bulunan Belediye binasının bulunduğu alanda bulunmaktaydı. Bugün mevcut değildir.

Aksaray Müzesi’nde muhafaza edilen kitabesine göre Kanuni Sultan Süleyman zamanında Gazi Ali Paşa tarafından H.962 / M.1555 yılında yaptırılmıştır.